Cybercriminelen maken steeds meer slachtoffers. Oplichting vaker via je telefoon, tablet en PC
De schaamte zit diep bij Wouter* (65) uit Heerhugowaard. Hij is van huis uit ICT’er, maar laat zich in een onbewaakt moment toch foppen door cybercriminelen. “Ik ben er met ogen open ingestonken. Ik was mij zeer bewust van deze vorm van fraude, maar ze hebben mij gewoon op een onbewaakt moment te grazen genomen.”
Wouter is net jarig geweest. Hij heeft een leuke avond gehad en zit de dag daarna nog relaxed na te genieten achter zijn bureau. Totdat de helpdesk van Microsoft belt om hem te vertellen dat er problemen zijn geconstateerd op zijn computer. “Volgens de dienst was het aantal foutmeldingen in mijn computer opgelopen tot 17 duizend en zou er bij 20 duizend een probleem kunnen ontstaan,” zegt Wouter, die in zijn dagelijkse werk vaker met dit soort problemen te maken krijgt. “Ze wilden mijn computer op afstand overnemen, zodat ze mij konden wijzen op de oorzaak. Ik was daar wel nieuwsgierig naar.”
Dat er vanuit Engeland wordt gebeld doet bij mij hem niet persé de alarmbellen rinkelen: “Veel helpdesks zitten in het buitenland. Engels nummer deed mij niet wantrouwen.” Ook de helpdeskmedewerker aan de andere kant van de lijn geeft hem geen argwaan. “De mensen aan de telefoon zoeken bewust het persoonlijke contact, zodat je vertrouwd met ze raakt,” weet hij nu. In het begin kan Wouter nog over de schouder van de Microsoft helpdesk meekijken, maar na het downloaden van enkele pakketjes en enkele registratiecodes worden de handelingen al snel achter een beeldvullend logo verricht.
“Ik was te goed van vertrouwen of verschrikkelijk naïef,” zegt Wouter nu. Uiteindelijk wordt vier keer om een aanzienlijk bedrag gevraagd, via verschillende betaalmethoden. De criminelen slaan hun slag via de bankrekening van Wouter, maar ook via zijn creditcard en een internationale money transfer van Western Union. “Er gingen wel alarmbellen af, maar ze kwamen niet bij mij binnen. Pas in de avond begon ik toch een naar gevoel te krijgen. Ik heb mijn computer uitgezet en toen ik in bed lag begon het pas echt te malen.” De volgende dag neemt hij zijn telefoon niet op en verandert hij al zijn paswoorden. Het leed is dan al geschied.
“Ik heb aangifte gedaan bij de politie en bij de Fraude Helpdesk. Het overkomt zoveel mensen,” zegt hij. Via noodzakelijke online stappen krijgt hij in ieder geval het geld dat via de creditcard is afgeschreven terug en ook bij Western Union wordt hij goed geholpen. Zijn computer heeft hij opnieuw laten formatteren, waarna hij met een oude backup enkele files wist te herstellen. “Ik ben allang blij dat ik geen document op mijn computer heb waar al mijn paswoorden in staan, dan was ik verder van huis geweest,” zegt Wouter, die tevens overschakelde van een ING-rekening naar een ABN AMRO-rekening om er zeker van te zijn dat de criminelen hem niet meer schade aan konden doen.
“De daders hebben heel weinig empathie, mensen interesseren ze niet en voor hen is het waarschijnlijk common business. Naast de financiële schade heeft het vooral veel tijd gekost om weer het vertrouwen te krijgen dat alles nu weer naar behoren werkt. Vooral de bankzaken regelen was ingrijpend. Mijn vrouw woont in Canada en door corona zijn wij noodgedwongen in een latrelatie beland. Dit is mij overkomen en ik moet nu door het stof. Als er maar een potentieel slachtoffer wordt voorkomen met mijn verhaal, dan ben ik al blij.”
“Cybercriminelen proberen toegang te krijgen tot je computer en internetbankieren om vervolgens zo veel mogelijk geld weg te boeken,” weet Wilfred van Mulligen, specialist Digitalisering & Cybercrime bij politie-eenheid Noord-Holland. “Ben je geld kwijt geraakt? Doe dan altijd aangifte. De politie ziet steeds meer verbanden tussen (verdachten van) cybercrimezaken. Aangiftes helpen om hier beter zicht op te ontwikkelen en deze vorm van criminaliteit grootschaliger aan te pakken.”
Burgemeester Peter Rehwinkel van de gemeente Dijk en Waard is blij dat slachtoffers in zijn gemeente hun verhaal met anderen willen delen: “De omvang van cybercrime neemt toe en daders worden steeds gewiekster. Slachtoffer worden kan grote gevolgen hebben, zowel financieel als emotioneel. Toch lees je maar weinig verhalen van slachtoffers, terwijl het erg veel voorkomt. Slachtoffer worden is niet iets om je voor te schamen, je kunt er anderen mee helpen. Door deze verhalen te delen kunnen we de kans om slachtoffer van cybercriminaliteit te worden zo klein mogelijk te maken.”
Doe ook je verhaal
Wil je na het lezen van dit artikel ook jouw ervaring (anoniem) delen om anderen te behoeden voor de gevolgen van internetcriminaliteit? Bezoek dan www.hetslachtofferspreekt.nl voor meer informatie. Je kunt je persoonlijke verhaal mailen naar info@nh-sv.nl. Wij gaan vertrouwelijk om met je gedeelde informatie. Onze communicatieadviseur neemt eerst contact met je op en bekijkt samen met jou hoe we anderen in de regio met jouw verhaal kunnen behoeden voor cybercriminaliteit.
