Cybercrimecijfers stijgen jaar op jaar, kans op slachtofferschap neemt voor iedereen toe
In heel Nederland registreerde de politie in 2020 bijna elfduizend gevallen van cybercriminaliteit, ruim een verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder. Cybercriminelen worden steeds actiever, en ze maken ook steeds meer slachtoffers in Noord-Holland: het aantal meldingen en aangiften steeg het afgelopen jaar in onze regio met 78 procent. Een vorm van cybercriminaliteit die een opmars maakt, is bankhelpdeskfraude, waarbij criminelen nietsvermoedende burgers opbellen en zich daarbij voordoen als medewerker van hun bank om met een listig verhaal bankrekeningen te kunnen plunderen.
Eén van de slachtoffers die het overkwam is Pieter uit Alkmaar. Hij wil onder een fictieve naam zijn verhaal doen om anderen in Alkmaar en Noord-Holland te waarschuwen. “Begin oktober werd ik gebeld door iemand die zich voorstelde als bankmedewerker”, vertelt Pieter. “Hij vond het verdacht dat op mijn rekening een overboeking van 11.000 euro naar Zuid-Afrika klaarstond. Ik wist van niks; ik boek nooit geld over naar dat land en zeker niet zulke bedragen. Volgens de ‘bankmedewerker’ was mijn rekening gehackt, maar gelukkig was de bank er op tijd bij. Ik moest mijn pasje doorknippen en mijn rekeningnummer en pincode doorgeven. Dat laatste ging volgens de medewerker via een beveiligde lijn, zodat hij niet mee kon luisteren.”
In werkelijkheid was de man aan de telefoon geen bankmedewerker, maar een crimineel. Het gesprek verliep echter zo professioneel dat Pieter de gevraagde gegevens gaf en deed wat hem werd gevraagd. Vervolgens moest hij wachten op een andere zogenaamde bankmedewerker die zijn doorgeknipte pas zou ophalen. “Na een kwartier kwam een uiterst vriendelijke jongeman langs om de envelop met de twee pashelften op te halen. Hij deed daarbij alsof hij naar het bankkantoor belde om een code door te geven; het oogde allemaal heel professioneel en betrouwbaar. Ik dacht dat alles nu geregeld was en ik snel een nieuwe pas zou krijgen.”
Melding bij de bank
Tot zijn verbazing werd Pieter kort daarna echter opnieuw gebeld, nu met het verhaal dat er ook iets aan de hand was met een andere bankrekening. Pieter: “Ineens besefte ik dat dit niet in de haak was. Ik heb het gesprek afgebroken en mijn bank gebeld. Daar bleek het al te laat; de rekening waarover ik in eerste instantie was gebeld, was helemaal leeggeplunderd. Er was voor meer dan 13.000 euro afgeschreven aan pinbetalingen. Ik voelde de grond onder me wegzakken, ik schaamde me kapot dat ik erin was getuind.”
Toen Pieter aangifte deed bij de politie, bleek hij niet het enige slachtoffer; de criminelen hadden deze truc al bij meerdere mensen – met name senioren – toegepast. “Cybercriminelen gaan steeds geraffineerder te werk”, weet Wilfred van Mulligen, specialist Digitalisering & Cybercrime bij politie-eenheid Noord-Holland. “Het is dus niet iets om je voor te schamen als je in de val trapt. Wel is het heel belangrijk om in alle gevallen aangifte te doen, dat toont deze zaak over bankhelpdeskfraude wel aan. Mede door de verschillende aangiften hebben we uiteindelijk vier verdachten opgepakt in deze zaak.”
Emile Roemer, burgemeester van Alkmaar, prijst zowel de slachtoffers die aangifte deden, als de politie voor het opsporingswerk. “De gevolgen – financieel, maar ook vooral ook emotioneel – van deze bankhelpdeskfraude en andere vormen van cybercriminaliteit zijn enorm. Het is daarom belangrijk dat mensen die dit overkomt, ondanks hun schaamte, melding doen bij Fraudehelpdesk.nl en aangifte doen bij de politie. Door hun verhaal ook aan anderen te vertellen, kunnen ze buren en andere inwoners wijzen op de gewiekstheid waarmee cybercriminelen hun slag slaan. Zo trekken we samen – overheid, politie en burgers – op tegen cybercriminaliteit.” De gemeente is verschillende projecten gestart om inwoners bewuster te maken van digitale oplichting en weerbaarder te maken tegen cybercriminaliteit. Zo blijft gemeente Alkmaar een veilige gemeente, ook digitaal.
Doe je verhaal
Wil je na het lezen van dit artikel ook jouw ervaring (anoniem) delen om anderen te behoeden voor de gevolgen van cybercriminaliteit? Neem dan contact op met Noord Holland Samen Veilig (NHSV) via info@nh-sv.nl. Wij zullen je verhaal discreet behandelen en laten opvolgen door onze professionele communicatiemedewerker.
Over NHSV
NH Samen Veilig (NHSV) is een regionaal samenwerkingsverband tussen 34 gemeenten, politie en het Openbaar Ministerie binnen de politie-eenheid Noord-Holland. De partners werken integraal samen om inwoners digitaal weerbaarder te maken tegen cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit. NHSV werkt aan complexe veiligheidstukken die gemeentegrens-overschrijdend zijn en waar cybercrime onderdeel van is.
Website www.nh-sv.nl.
