Het percentage ondernemers dat bereid is het bedrijf binnen nu en twee jaar te verkopen is de afgelopen twee jaar gehalveerd. Dat blijkt uit de jaarlijkse Bedrijfsovername-Monitor, die is uitgevoerd in opdracht van Marktlink Fusies & Overnames. Het onderzoek werd voor het vijfde jaar op rij uitgevoerd onder tweehonderd MKB-bedrijven met tien tot tweehonderd medewerkers. Circa 68% van de ondernemers vindt het nu een goed moment om het bedrijf te verkopen.
Voor het tweede jaar op rij neemt de verkoopintentie af. Na een flinke piek in 2016 van het aantal ondernemers dat aangaf binnen twee jaren te willen verkopen (20%), was dit vorig jaar 13% en dit jaar slechts 10%. Hiermee lijkt een parallel met de woningmarkt op te gaan waarbij ook een schaarste ontstaat in het aanbod. Tom Beltman van Marktlink Fusies & Overnames: “Een verklaring voor deze trend kan zijn dat verkoopbereidheid anticyclisch is. Als het goed gaat met het bedrijf, dan wil de ondernemer daar nog wel een aantal jaren van blijven profiteren.”
Volgens Beltman zijn de positieve ontwikkelingen in de economie van invloed op de daling: “Vorig jaar trokken de resultaten aan, maar was het vertrouwen nog broos. Meer ondernemers waren moe en toe aan verkoop. Nu het MKB op stoom ligt is de verkoopbereidheid weer genormaliseerd en hebben ondernemers vertrouwen in de toekomst. Als resultaat daarvan stellen zij verkoop uit.”
Uit het onderzoek blijkt dat slechts 32% van de ondernemers mentaal klaar is om het bedrijf te verkopen. Beltman: “Dat zien wij ook in de praktijk. Transacties sneuvelen doorgaans niet op basis van de cijfers, maar veelal op emoties en de vraag of de ondernemer wel echt klaar is om zijn bedrijf te verkopen.”
Generatiekloof ondernemers
Naast de jaarlijkse terugkerende thema’s is dit jaar ook gekeken naar de generatiekloof tussen ondernemers. Het onderzoek duidt de verschillen tussen de moderne en klassieke ondernemers. Ongeveer 60% van de ondervraagden beschouwt zichzelf als een moderne ondernemer. Deze groep bestaat voornamelijk uit ondernemers die zelf een bedrijf hebben opgericht. Doorgaans beschouwen ondernemers ouder dan 55 jaar zichzelf als een klassieke ondernemer.
De veronderstelling dat moderne ondernemers meer serie-ondernemers zijn, blijkt niet uit de onderzoeksuitkomsten; zowel klassieke als moderne ondernemers hebben een gelijke verkoopintentie. Opvallend is dat de klassieke ondernemer significant vaker aan een familielid wenst te verkopen. De moderne ondernemer verwacht meer dat de waarde van zijn bedrijf het komende jaar stijgt.
Bijna de helft van alle ondernemers ziet zichzelf als doener. 80% van de ondernemers werkt meer dan 50 uren in de week. De moderne ondernemer werkt gemiddeld 10% minder dan de klassieke ondernemer. De moderne ondernemer geeft aan nog onvoldoende tijd te besteden aan vakanties (30%), hobby’s (31%) en zichzelf (29%). Dit type lijkt hiermee persoonlijk geluk en delen meer centraal te willen stellen dan de klassieke ondernemer.
Tom Beltman: “Dat zowel de moderne als de klassieke ondernemer gelijke verkoopintenties heeft, zien wij dagelijks. De gemiddelde leeftijd van onze klanten is ongeveer 50 en loopt uiteen van dertigers tot zeventigers. De verkoopreden is bijna nooit leeftijd, maar meer gedreven door emotie.”
Goed verkoopmoment
Een meerderheid van de ondernemers (58%, vorig jaar 65%) denkt dat het nu een goed moment is om het bedrijf te verkopen. Ook denken ze dat de waardering minder zal stijgen het komende jaar (vorig jaar 75%, nu 63%). Beltman: “In ons twintigjarig bestaan is het nog nooit zo’n verkopersmarkt geweest als nu. Voor elk bedrijf zijn er regelmatig tenminste 25 geïnteresseerden en ook de koopsommen nemen dit jaar fors toe. Als gevolg van enkele factoren wordt er 10 tot 20% meer betaald voor bedrijven dan een jaar geleden. Factoren zijn o.a. de hoeveelheid kapitaal in de markt bij investeerders, strategische partijen met liquiditeitsoverschotten, banken die weer meer financieren en toenemende concurrentie.”
Waardebepaling
Meer dan de helft van de ondernemers (54%) heeft geen idee wat de waarde van een onderneming bepaalt. Opvallend is dat personeelsbestand, klantenbestand, reputatie en winst als belangrijkste value-drivers worden genoemd, terwijl veel kopers juist kijken naar geldstromen, groei en het aanwezige management.
Pre-exit overname populairder
De pre-exit overname stijgt verder in populariteit. Voor ruim de helft van de ondernemer blijkt dit een interessante optie te zijn (2016 nog 40%). Met een pre-exit is de ondernemer in staat om het vermogen dat vast zit in de onderneming grotendeels privé veilig te stellen.
“Bij een pre-exit richten de verkoper van een bedrijf en een investeerder een holding op, waarin zij beiden deelnemen”, aldus Beltman. “De holding wordt dan volledig eigenaar van het bedrijf en de verkoper blijft de onderneming leiden om het bedrijf door te laten groeien. Na vijf tot zeven jaar neemt hij definitief afscheid.”
Beltman signaleerde de pre-exit trend al eerder: “Ondernemers leven niet langer in de toekomst, maar in het heden. Als zij nu kunnen cashen om meer van het leven te kunnen genieten, dan laten ze dat niet na. Opvallend is dat ruim zestig procent van de familiebedrijven er voor open staat. Dat hadden we niet verwacht.”
Klik hier voor het onderzoeksrapport in PDF formaat (opent in nieuw venster).
