De regio Haarlem is één van de belangrijke cross media regio’s van Nederland als het aankomt op aantal banen en het aandeel van cross media banen in de totale werkgelegenheid. Toch zou de stad en de regio de voorzieningen en diensten specifiek gericht op kleinschalige creatieven verder moeten uitbouwen.
De crossmediasector, de optelsom van creatieve industrie en ICT, groeit in Haarlem in vergelijking met de Noordvleugel en Nederland als geheel echter minder hard. Die conclusie trekken Paul Rutten en Olaf Koops namens Cross Media Monitor Haarlem 2012, een onderzoek dat door Stichting iMMovator Cross Media Network in samenwerking met TNO is gehouden in het kader van het project ‘Nieuwe Energie op de Creatieve As’.
Volgens het rapport kan de kleinschalige creatieve industrie sterk bijdragen aan de autonome economische groei in Haarlem en in de regio. Kleinschalige bedrijvigheid kan goed worden ingevlochten in de structuur van de stad en het aanbod van creatieve zelfstandigen is groot. Haarlem biedt het creatieve klimaat van een stedelijke omgeving die juist belangrijk is voor dit soort bedrijvigheid.
Haarlem kent een relatief trage economische ontwikkeling. Deze is geheel terug te voeren op de lage bevolkingsgroei, het gebrek aan ruimte om grote bedrijven te vestigen en nieuwe wijken te bouwen. Hiernaast is er een aanzienlijke aanbod van banen buiten de regio, binnen een acceptabele reistijd van Haarlem. Paul Rutten: “In de analyse zit deels de oplossing. De groei die de creatieve industrie laat zien, komt voor een belangrijk deel door de toename van het aantal zzp’ers en van het aantal kleine bedrijven. De overzichtelijke schaal van Haarlem en het aantrekkelijke woonklimaat met een hoogwaardig voorzieningenniveau, lenen zich bij uitstek voor kleinschalig ondernemerschap. Steden als Haarlem kennen tal van third places – naast de first (wonen) en second (werken) – waar mensen flexibel kunnen werken en elkaar treffen. Daar floreert de netwerkeconomie. Haarlem heeft veel van wat een stad nodig heeft.”
Aanbevelingen
De Cross Media Monitor Haarlem 2012, mede gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Commissie, komt met een aantal aanbevelingen om de focus zo efficiënt mogelijk op kleinschalige creatieven te leggen. Voor de verdere ontwikkeling van de sector is het ontwikkelen van bedrijfsverzamelgebouwen in de stad of tegen de stad aan voor starters en broedplaatsen van belang. Cruciaal is ook het helpen creëren en onderhouden van netwerken van creatieve bedrijven en creatief talent.
Rutten: “Voor een verdere ontwikkeling van Haarlem als ‘creative city’ en voor additionele autonome groei is de koppeling met de kunst- en culturele sector en andere sectoren, bijvoorbeeld de detailhandel, cruciaal. Dit geldt ook voor netwerken buiten de eigen regio. Met name Amsterdam is en blijft een belangrijke banenmarkt en een opdrachtenpool voor Haarlemse zelfstandige ondernemers. Dat moeten we vooral blijven zien als kans en niet als bedreiging.”
De kracht van Haarlem ten opzichte van Amsterdam
De kracht van de creatieve industrie in Haarlem blijkt uit het feit dat de stad van alle middelgrote Nederlandse steden met zes procent het hoogste percentage banen in de creatieve industrie telt. Over de periode 2000-2010 is de creatieve industrie bovendien verantwoordelijk voor bijna 22 procent van de ruim drie duizend netto nieuwe banen in de Haarlem. De cross media sector is met 8.400 banen verantwoordelijk voor tien procent van de werkgelegenheid in de regio Haarlem. Hiermee scoort de regio Haarlem iets onder het gemiddelde van de Noordvleugel en ruim boven het Nederlands gemiddelde. Het betreft 5.100 banen in de creatieve industrie, waarbij vooral kunst en cultureel erfgoed, media en entertainment en creatief zakelijke dienstverlening een substantiële omvang hebben. De 3.300 banen in informatie- en communicatietechnologie worden gedomineerd door diensten, variërend van software tot de meer traditionele ICT: drukkerijen.
Haarlem lijkt op Amsterdam. Het belangrijkste verschil met de hoofdstad is dat het aandeel van kunst en cultureel erfgoed groter is in Haarlem. Daarbinnen gelden podiumkunsten en scheppende kunsten als sterke bedrijfstakken, die bovendien de afgelopen jaren zijn gegroeid. Hiermee is de stad wel kwetsbaar door de bezuinigingen op kunst en cultuur die de landelijke overheid anno 2012 doorvoert.
Rutten: “Als stad moet je altijd bij de pinken zijn en je sterke punten koesteren en bij voorkeur versterken. Haarlem heeft een sterk cultureel profiel en staat bekend als topwinkelstad. Bezuinigingen op kunst en cultuur kunnen Haarlem als cultuurstad schade toebrengen. Het winkelgedrag verandert door de opmars van internetshoppen. Dat heeft onherroepelijk consequenties voor de toekomst van winkelstad Haarlem. Daar moet je je nu op gaan voorbereiden.”
‘Nieuwe Energie op de Creatieve As’
Het EFRO project ‘Nieuwe Energie op de Creatieve As’ heeft tot doel de ontwikkeling van de creatieve industrie in Haarlem en de regio te bevorderen. Dit rapport brengt de stand van zaken en de ontwikkeling van de brede cross media sector (creatieve industrie en informatie en communicatietechnologie) in kaart, door de ontwikkeling in banen en bedrijvigheid te onderzoeken en te vergelijken met die in andere regio’s, de Noordvleugel en Nederland als geheel. Het rapport verduidelijkt implicaties hiervoor voor ontwikkelingsbeleid en strategie van de cross media industrie in de regio en formuleert bovendien aanbevelingen gericht op specifieke stimulering van de cross media industrie in de regio Haarlem.
Via de volgende link opent u de Cross_Media_Monitor_2012_Haarlem
